The Blacklist

Niet alleen een Amerikaanse misdaadserie maar sinds 1 januari 2015 ook een zeer belangrijk wetsartikel met het oog op arbitrage. In aansluiting op Europese regelgeving staat een arbitraal beding in een overeenkomst met consumenten voortaan vermeld op de zogenoemde ‘zwarte lijst’. De zwarte lijst is opgenomen in artikel 6:237 BW. Komt een beding voor in de zwarte lijst, wordt het verondersteld onredelijk bezwarend te zijn en kan de rechter het beding vernietigen.

Veelvuldig staat in overeenkomsten dat partijen zich bij geschillen dienen te wenden tot de Raad van Arbitrage. Dit is een arbitraal beding. Door een dergelijk beding expliciet op te nemen, verbiedt men de consument om naar de gewone rechter te gaan. Juist dit verbod tast volgens Europese richtlijnen, het wettelijk grondbeginsel aan van een vrije rechtsgang naar de (gewone) rechter. Er geldt sinds 1 januari 2015 een wettelijke bedenktijd van 30 dagen voor een consument in het geval een partij een geschil wenst te onderwerpen aan arbitrage.

Het beding mag dan ook nog steeds worden opgenomen in overeenkomsten mits er bij wordt vermeld dat er een 30 dagen bedenktijd geldt. Daarnaast moet je de consument de gestelde termijn daadwerkelijk (schriftelijk) geven vanaf het moment dat je je op het beding beroept. Gedurende 30 dagen is de consument bevoegd om arbitrage af te wijzen en zijn veto uit te spreken voor de gewone (civiele) rechter. Hiermee wordt je verplicht de consument te wijzen op zijn recht om naar de gewone overheidsrechter te gaan, in plaats van naar de arbiter.

De consument kan binnen 30 dagen akkoord gaan met arbitrage, arbitrage afwijzen of helemaal niet reageren. In het laatste geval heb je wel voldaan aan de verplichting van de 30 dagen bedenktijd en staat het je vrij arbitrage op te starten. Je hebt immers de consument de tijd gegeven om bewust een keuze te maken. Woningborg heeft een dergelijk beding al standaard opgenomen in hun overeenkomsten, inclusief maand bedenktijd.

De wetgever heeft met de plaatsing van arbitragebedingen op de zwarte lijst onder meer beoogd het vertrouwen van de consument in arbitrage te vergroten. Of dit vertrouwen wordt vergroot door verplicht te vragen of de consument ‘echt niet naar de gewone rechter wil’ is mijns inziens de vraag. De nieuwe wet is van toepassing op arbitragezaken die aanhangig zijn of worden gemaakt op of na 1 januari 2015. Arbitragebedingen in overeenkomsten zijn dus vernietigbaar sinds afgelopen januari tenzij de wettelijke bedenktijd tevens is overeengekomen.

Wees je dus bedacht op de extra inspanning die je moet leveren als je een consument in gebreke stelt. Pas je algemene voorwaarden er op aan en geef een consument direct de keuze om het geschil voor te leggen aan de gewone rechter. Dwing de consument binnen 30 dagen te reageren. Wie dan nog zwijgt, stemt toe.